Wystawa: Oblicza/Faces/Rostros. Dorota Januszek

Wystawa czynna: 26.10–27.10.2024, w godz. 12.00–20.00
Miejsce ekspozycji wystawy: Stary Browar, Słodownia +2

zespół kuratorski: Francisco Javier Galán Pérez, Anna Biedermann

OBLICZA: Dorota Januszek, doktor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, jest doktorem sztuk pięknych i specjalizuje się we wzornictwie przemysłowym. Na wystawie prezentuje obiekty, które pierwotnie nie zostały stworzone jako dzieła sztuki, nie miały aspiracji estetycznych ani nie towarzyszył im zamiar wywoływania emocji. Przedmioty, których większość z nas prawdopodobnie nigdy by nie zobaczyła, są wynikiem badań z wielu dziedzin: onkologii, neurologii, radioterapii, materiałoznawstwa itp. Obiekty, których funkcjonalność, tj. specyfikacje projektowe, określiły ich formalny wygląd.

Ta seria unieruchomionych twarzy, podobnych do siebie, składa się z plastikowych struktur dostosowanych do konkretnych osób. Maska jest przedmiotem ukrycia osoby, ale prezentowane tutaj maski nie mają na celu uczynienia osoby niewidzialną lub zapewnienia anonimowości. To maski, które towarzyszą w drodze powrotnej do zdrowia, choć z tekstów dołączonych do eksponatów dowiadujemy się, że nie ma „drogi powrotnej”, że po leczeniu w człowieku zachodzi przemiana i nie widzimy już tego, co nas otacza w ten sam sposób.

Takie obiekty, poza kontekstem szpitala, prezentowane w przestrzeni wystawienniczej, pozwalają na inną interpretacje. Na pierwszy rzut oka widać, że dzięki termoformowaniu płaski arkusz siatki na bazie polimerów przybrał kształt twarzy i głowy konkretnej osoby. Jak delikatna tkanina, która otula oblicze. Tylko znaki narysowane na plastiku wyraźnie zakłócają estetykę obiektu i ujawniają jego funkcję.

Ta wystawa wpisuje się w stuletnią tradycję, która sięga Duchampa i jego ready-made lub objet trouvé. Różnica polega na tym, że artyści sto lat temu wykorzystywali w swoich instalacjach przedmioty produkowane masowo, podczas gdy w tym przypadku prezentowana jest seria obiektów stworzonych w powtarzalnym, ale zindywidualizowanym procesie. W ten sposób są one nie tylko odbiciem osób, które przeszły leczenie, ale także odbiciem naszych czasów.

„Dobrze jest widzieć. Wzrok zawsze był moim ulubionym zmysłem. Dzięki niemu zaspokajam nieustanną ciekawość świata, mogę obserwować, chłonąć świat, ładować wyobraźnię obrazami, kolorami, kształtami. Odczuwam wręcz fizyczną przyjemność obcując z pięknem. W 2019 roku jedna trzecia mojego pola widzenia nieodwracalnie zniknęła. Zaprezentowane na wystawie maski nie były aktem twórczym w pierwotnym zamierzeniu, natomiast moje osobiste doświadczenie i wrażliwość dostrzegają w nich piękno nauki, piękno życia, piękno istnienia. Wykonywane indywidualnie dla osób poddawanych naświetlaniom, są przestrzennym odciskiem momentu rozpoczęcia leczenia. To odciski emocji, które czuje się leżąc nieruchomo przykręconym do stołu czekając na dawkę promieniowania.
Nadzieja, lęk, smutek, radość, strach, przerażenie, sprawczość, odwaga, siła, małość, fascynacja, niezrozumienie, żal, strata, osamotnienie. W swojej formie przywodzą na myśl maski pośmiertne, jednak dla mnie to maski woli życia.”

Dorota Januszek – projektantka form przemysłowych, specjalizująca się w meblach i unikatowych projektach, takich jak seria stołków „NAWIJKI” z 2023 roku. Współpracowała z firmami takimi jak W.Kruk, Solar, Yes, czy Centrum Sztuki i Biznesu Stary Browar. Od 2008 roku wykłada na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu, łącząc tradycyjne rękodzieło z nowoczesnym designem. Jako artystka wizualna bada ludzkie emocje i doświadczenia, a jej wystawa „Oblicza/Faces/Rostros” to osobiste spojrzenie na zmiany wynikające z choroby nowotworowej.